Tanden wisselen Je eerste snijtand, hij wiebelt een beetje. Hoe harder je duwt, des te verder gaat ie op en neer. Maar hij zit nog net vast aan een klein draadje. Tot, eindelijk... hè hè, hij is eruit. Je voelt je trots en voldaan. ’s Avonds voor het slapen gaan leg je met zorg je tand onder je kussen en wat vind je de volgende dag... een kwartje!! De periode waarin tanden wisselen kan voor kinderen wat hangerige dagen veroorzaken. Bij sommige honden zal je dat ook merken. Een enkele keer zie je dat de voedselopname of voedselverwerking lastiger is. Ontstaan in baarmoeder De eerste gebitselementen worden ontwikkeld als de foeten in de baarmoeder zitten. De kiem van de volwassen tanden is reeds aangelegd. Bij een normaal verlopende tandwisseling zal de volwassen tand de melktand verdrukken, daarbij wordt de wortel van de melktand volledig door het lichaam afgebroken en opgenomen. Op die manier heeft de melktand geen houvast meer en zal uit de kaak gedrukt worden. Bij de hond wisselen de snijtanden, de hoektanden en de premolaren.

Jonge duitse herder met melkgebit

Hieronder volgt een overzicht van de doorbraak- en wisseltijdstippen.
 

Problemen
Tijdens het wisselen kunnen zich een aantal problemen voordoen.

• Versnelde doorbraak
  Dit komt niet zo vaak voor en levert in het algemeen ook niet zoveel problemen op.

• Vertraagde doorbraak
  Er zijn tal van redenen te noemen waarom een vertraagde doorbraak ontstaat. Meestal is er geen duidelijke oorzaak aan
  te wijzen. Hierbij zou je kunnen denken aan voedingstekorten, infectieziekten, erfelijke factoren, ruimtegebrek in de kaak,
  te vroeg verlies van de melkelementen, etc.
  Een vertraagde doorbraak wordt met name bij een aantal kleine hondenrassen gezien.
  De positie van de tand kan  afwijken en in de richting van de neus, wang of tong.
  Een tand die scheef staat kan normaal functioneren, mits er geen weefselbeschadiging van het tandvlees ontstaat.

• Permanent achterwege blijven van een gebitselement
  Hierbij kan ingrijpen door de dierenarts noodzakelijk zijn.

• Afwijkende doorbraakplaatsen
  Een kies die in het harde verhemelte doorbreekt in plaats van in de kaaklijn, of een snijtand die overdwars geplaatst is.


Er mogen nooit twee dezelfde gebitselementen op hetzelfde tijdstip in dezelfde mond aanwezig zijn.
Dit probleem van twee dezelfde elementen – een melkelement en een blijvend element – doet zich voor bij de alle gebitselementen maar vooral bij hoektanden wordt dit verschijnsel gezien.
De melkhoektand is aanwezig naast de blijvende hoektand: er is een persisterende melkhoektand.
Als een melkhoektand nog in de kaak zit terwijl de volwassen hoektand al doorgebroken is,
kan dit de latere positie van de volwassen hoektand negatief beïnvloeden.
Spelenderwijs kan er beweging in de melkhoektand verkregen worden, zoals je vroeger met je eigen tanden ook deed. Wanneer dit niet spoedig resultaat heeft is het nodig de melktanden door de dierenarts te laten verwijderen, tenzij de positie van de volwassen tand niet in verdrukking komt.
Persisterende melktanden komen met name voor bij kleine hondenrassen.
Soms frequent binnen familiale lijnen. Het is raadzaam om hier bij het fokken rekening mee te houden.

Uit: De Duitse Herdershond, maandelijks VDH blad, door Moss Tijssens, Dierenkliniek Kortenoord



Het volwassen gebit

De soorten en aantallen van het volwassen gebit van de hond worden weergegeven in een zogenaamde tandformule:
2 ( I 3/3  C 1/1  P 4/4  M 2/3 ) = 42

Een hond heeft dus 42 gebitselementen:
in totaal 12 snijtanden, 4 hoektanden, 16 premolaren en 10 molaren.
 

De hond heeft een carnivoren gebit.
Dat betekent dat het gebit geschikt is om een prooi mee te vangen en te verscheuren.
De bek is hiervoor ideaal geconstrueerd.
Hij is lang en diep, met grote hoektanden voor het slaan, vangen en vasthouden van prooidieren, kleine snijtanden om vlees van botten te scheuren en om de huid en de vacht schoon te houden, en premolaren en molaren die aangepast zijn voor het verscheuren en knippen van vlees, maar ook voor het malen en kauwen van de vezels in het omnivoren dieet; voedsel zoals wortels en gras.

Beet